کش ارتودنسی یکی از ابزارهای مهم در درمان مشکلات دندانی و ارتودنسی است که به کمک آن می‌توان نحوه قرارگیری دندان‌ها را بهبود بخشید و فک‌ها را در موقعیت صحیح خود قرار داد. استفاده از کش‌ها به عنوان یک روش مؤثر در اصلاح نامرتبی دندان‌ها و بهبود زیبایی لبخند نقش کلیدی دارد. در این مقاله از کلنیک مهر قصد داریم به بررسی ویژگی‌ها، کاربردها و نحوه استفاده از کش ارتودنسی بپردازیم.
کش ارتودنسی چیست؟
کش ارتودنسی یکی از ابزارهای مهم و پرکاربرد در درمان ارتودنسی است که برای بهبود وضعیت قرارگیری دندان‌ها و فک‌ها استفاده می‌شود. این کش‌ها به صورت الاستیک و انعطاف پذیر ساخته می‌شوند و به کمک آنها می‌توان به حرکت دندان‌ها در جهت خاصی کمک کرد. کش‌های ارتودنسی معمولاً برای تنظیم و اصلاح موقعیت فک‌ها، باز کردن فضاهای دندانی، یا ارتقاء روند درمان در درمان‌های ارتودنسی ثابت یا متحرک به کار می‌روند.
بیشتر بخوانید:کاربرد موم ارتودنسی
انواع کش ارتودنسی
کش های کلاس 1( کش معمولی)
این نوع کش ها معمولا برای اصلاح نامرتبی دندان ها در هر دو فک به کار می روند. کش های کلاس 1 به طور معمول از یک فک به فک دیگر متصل می شوند و می توانند به اصلاح روابط بین دندان ها کمک کنند.
کش های کلاس 2
این کش ها برای افرادی استفاده می شوند که فک بالای آنها نسبت به فک پایین جلوتر قرار دارد . ( به این وضعیت overbite یاClass2Malocclusion) گفته می شود. کش های کلاس 2 معمولا از دندان های پایین به دندان های بالا متصل می شوند.
کش های کلاس 3
این کش‌ها برای افرادی که دچار مشکل عقب بودن فک بالایی و جلو بودن فک پایینی هستند (که به آن Underbite یا Class 3 Malocclusion گفته می‌شود) استفاده می‌شوند. در این نوع کش اتصال از دندان‌های بالایی به دندان‌های پایینی صورت می‌گیرد.
کش های باز کننده فضا (Space Openers)
این کش‌ها برای باز کردن فضا بین دندان‌ها به کار می‌روند به ویژه زمانی که دندان‌های جلویی یا پشتی خیلی نزدیک به هم قرار دارند.
کش های تزریقی (Elastic Chains)
این کش‌ها معمولاً برای بستن فضاها و اعمال فشار دقیق برای حرکت دندان‌ها در یک راستا استفاده می‌شوند.
انواع کش ارتودنسی براساس نیرو وتوان کش
کش‌های ارتودنسی بر اساس میزان نیرو و توان کش به چند دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام برای اهداف خاصی در درمان ارتودنسی استفاده می‌شوند. انواع کش‌های ارتودنسی بر اساس نیرو و توان کش عبارتند از:
1. کش‌های سبک (Light Elastic Bands)
کش‌های سبک همانطور که از نامشان پیداست نیروی ملایم و کم تری را به دندان‌ها و فک‌ها وارد می‌کنند. این کش‌ها معمولاً برای اصلاحات جزئی در موقعیت دندان‌ها یا فک‌ها استفاده می‌شوند و فشار کمی برای حرکت دندان‌ها ایجاد می‌کنند.
کاربرد:
- اصلاح فاصله‌های کوچک بین دندان‌ها
- حرکت تدریجی دندان‌ها در مراحل اولیه درمان ارتودنسی
2. کش‌های متوسط (Medium Elastic Bands)
کش‌های متوسط قدرت و فشار بیشتری نسبت به کش‌های سبک دارند. این کش‌ها برای اصلاح مشکلات دندانی پیچیده تر مانند جابجایی دندان‌ها در راستای خاص یا اصلاح روابط فکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربرد:
- اصلاح مشکلات نیش
- جابجایی دندان‌ها در راستای خاص (مثل حرکت دندان‌های عقب به جلو)
- درمان مشکلات پیچیده‌تر در فک‌ها و دندان‌ها
3. کش‌های سنگین (Heavy Elastic Bands)
کش‌های سنگین بیشترین فشار را بر دندان‌ها و فک‌ها وارد می‌کنند و برای حرکت سریع تر و بزرگ تر دندان‌ها و فک‌ها طراحی شده‌اند. این کش‌ها معمولاً در مراحل پیشرفته درمان یا برای مشکلات پیچیده تر ارتودنسی به کار می‌روند.
کاربرد:
- درمان مشکلات فکی شدید
- اصلاح نیش‌های نادرست (Overbite Underbite)
- جابجایی سریع تر دندان‌ها
4. کش‌های مخصوص جابجایی دندان‌ها (Inter-Arch Bands)
این کش‌ها به طور خاص برای جابجایی دندان‌ها در بین فک بالا و پایین طراحی شده‌اند. کش‌های مخصوص جابجایی دندان‌ها می‌توانند با استفاده از نیروهای مختلف، دندان‌ها را به موقعیت مطلوب خود منتقل کنند.
کاربرد:
- جابجایی دندان‌های فک بالا به فک پایین یا بالعکس
- اصلاح روابط فکی در ناهماهنگی‌های مختلف دندانی
5. کش‌های ارتودنسی چرخشی (Rotational Bands)
این نوع کش‌ها برای اعمال فشار چرخشی به دندان‌ها استفاده می‌شوند. کش‌های چرخشی معمولاً به گونه‌ای طراحی می‌شوند که به دندان‌ها فشار خاصی وارد کرده و آنها را در موقعیت درست و صحیح خود قرار می‌دهند.
کاربرد:
- حرکت چرخشی دندان‌ها
- اصلاح موقعیت‌های پیچیده دندان‌ها
- کاربرد کش ارتودنسی
کش ارتودنسی برای بهبود وضعیت دندان‌ها و فک‌ها طراحی شده است. این کش‌ها به اصلاح ناهماهنگی‌های دندانی، رفع مشکلات نیش و ایجاد تعادل در فک‌ها کمک می‌کنند. کش‌های ارتودنسی معمولاً برای جابجایی دندان‌ها به موقعیت مناسب، باز کردن فضاهای دندانی و اصلاح مشکلات فکی به کار می‌روند. این ابزار فشارهای ملایم یا شدید به دندان‌ها وارد می‌کند تا آنها به تدریج به موقعیت صحیح خود منتقل شوند. استفاده صحیح و به موقع از کش‌های ارتودنسی می‌تواند روند درمان را تسریع کرده و به نتیجه مطلوب تری منجر شود.
مرحله بعد از کش ارتودنسی
مرحله بعد از استفاده از کش ارتودنسی معمولاً شامل برداشتن براکت‌ها و ارزیابی وضعیت نهایی دندان‌ها است. در این مرحله اگر دندان‌ها به موقعیت مورد نظر رسیده باشند ممکن است ارتودنسی ثابت یا متحرک برای حفظ نتایج و جلوگیری از برگشت نامرتبی دندان‌ها تجویز شود. گاهی اوقات ممکن است از محافظ های شبانه یا دستگاه‌های نگه دارنده استفاده شود تا دندان‌ها در موقعیت جدید خود ثابت بمانند. حفظ و مراقبت منظم از دندان‌ها پس از درمان ارتودنسی برای دوام نتایج ضروری است.
کش ارتودنسی یا اورینگ ارتودنسی
کش ارتودنسی و اورینگ ارتودنسی هر دو ابزارهایی هستند که در درمان ارتودنسی استفاده می‌شوند اما کاربردها و ویژگی‌های متفاوتی دارند.
- کش ارتودنسی
این کش‌ها برای اصلاح مشکلات فکی و جابجایی دندان‌ها به موقعیت صحیح به کار می‌روند. کش‌ها می‌توانند نیروی مختلفی اعمال کنند (سبک، متوسط یا سنگین) و معمولاً از دندان‌های بالا به پایین یا بالعکس کشیده می‌شوند.
- اورینگ ارتودنسی
اورینگ‌ها در واقع حلقه‌های کوچکی هستند که به براکت‌های ارتودنسی متصل می‌شوند و برای نگه داشتن سیم ارتودنسی در محل خود استفاده می‌شوند. این حلقه‌ها به طور معمول برای ایجاد فشار مستمر و تنظیم دندان‌ها در راستای خاص به کار می‌روند.
در حالی که کش‌ها برای اعمال فشار و جابجایی دندان‌ها و فک‌ها به کار می‌روند، اورینگ‌ها عمدتاً برای نگه داشتن و ثابت نگه داشتن سیم‌ها در براکت‌ها استفاده می‌شوند.
مدت زمان استفاده از کش ارتودنسی
مدت زمان استفاده از کش ارتودنسی به نوع درمان و دستور ارتودنتیست بستگی دارد اما به طور کلی کش‌های ارتودنسی معمولاً باید در طول روز و شب استفاده شوند و در بسیاری از موارد بیمار باید آنها را حدود ۲۰ تا ۲۲ ساعت در روز استفاده کند.
کش‌ها ممکن است در شب برای جلوگیری از جابجایی دندان‌ها از دهان خارج شوند اما معمولاً برای تأثیر بیشتر باید در طول روز استفاده شوند.
زمان دقیق استفاده از کش به شرایط خاص هر بیمار و نوع کش (سبک، متوسط یا سنگین) بستگی دارد.
کش ارتودنسی درد دارد؟
کش ارتودنسی ممکن است در ابتدا باعث درد و ناراحتی شود. این درد معمولاً به دلیل فشار کش‌ها به دندان‌ها و فک‌هاست که برای جابجایی تدریجی دندان‌ها به موقعیت صحیح ایجاد می‌شود. این درد معمولاً بعد از چند روز کاهش می‌یابد اما ممکن است در هر بار تعویض کش‌ها یا افزایش فشار دوباره احساس شود. استفاده از مسکن‌های معمولی و خوردن غذاهای نرم می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
مزایا و معایب کش ارتودنسی
مزایا | معایب |
اصلاح مشکلات فکی | درد و ناراحتی |
حرکت تدریجی دندان ها | احتیاج به دقت در استفاده |
اصلاح نیش | ریسک آسیب به دندان ها |
قابلیت تنظیم فشار | مشکل در صحبت کردن و غذا خوردن |
نتایج سریعتر درمان | نیاز به تغییر مداوم |
نحوه انجام ارتودنسی با کش
در ارتودنسی با کش ابتدا دندان‌های بیمار با استفاده از براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی به موقعیت جدید هدایت می‌شوند. سپس کش‌های مخصوص به براکت‌ها یا فک‌ها متصل می‌شوند. این کش‌ها فشار ملایمی به دندان‌ها وارد می‌کنند و آنها را به تدریج به موقعیت مطلوب منتقل می‌کنند. بیمار باید کش‌ها را طبق دستور ارتودنتیست به مدت طولانی (۲۰ تا ۲۲ ساعت در روز) استفاده کند. این فرآیند معمولاً در کنار دیگر تجهیزات ارتودنسی برای اصلاح مشکلات دندانی و فکی به کار می‌رود.
نکات مهم در استفاده صحیح از کش ارتودنسی
کش‌ها را طبق دستور ارتودنتیست و به مدت ۲۰ تا ۲۲ ساعت در روز استفاده کنید. از کش‌ها در زمان‌های مشخص و در محل‌های تعیین‌شده روی براکت‌ها قرار دهید. کش‌ها را به موقع تعویض کنید و از گم شدن یا پاره شدن آنها جلوگیری کنید. در صورت احساس درد از مسکن‌های مجاز استفاده کرده و از خوردن غذاهای سخت یا چسبناک پرهیز کنید. رعایت این نکات باعث تسریع در درمان و نتیجه مطلوب می‌شود.
چه زمانی از کش ارتودنسی استفاده شود؟
کش ارتودنسی معمولاً پس از نصب براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی برای جابجایی دندان‌ها و اصلاح مشکلات فکی مانند نیش و فاصله دندان‌ها استفاده می‌شود. ارتودنتیست زمان دقیق استفاده از کش را مشخص می‌کند. کش‌ها باید به طور مداوم و طبق دستور پزشک تغییر کرده و در محل‌های تعیین شده قرار داده شوند تا به بهترین نتیجه درمانی دست یابید.
قیمت کش ارتودنسی
عوامل موثر بر قیمت کش ارتودنسی شامل برند، نوع کش (الاستیک یا فلزی)، اندازه و ضخامت کش، و محل خرید می‌شود. همچنین نوع درمان ارتودنسی و نیاز به کش‌های خاص برای اصلاح مشکلات فکی یا دندانی می‌تواند بر قیمت تاثیرگذار باشد. علاوه بر این هزینه‌های مربوط به خدمات دندانپزشکی و مکان جغرافیایی نیز ممکن است بر قیمت نهایی تاثیر بگذارد.
نتیجه گیری
در نتیجه کش‌های ارتودنسی ابزاری موثر برای اصلاح مشکلات دندانی و فکی هستند که با اعمال فشار ملایم به دندان‌ها، به جابجایی تدریجی آنها کمک می‌کنند. رعایت دستورالعمل‌های ارتودنتیست برای استفاده درست از کش‌ها ضروری است تا بهترین نتیجه حاصل شود. برای مشاوره و درمان‌های ارتودنسی با کیفیت، به کلینیک مهر در شریعتی مراجعه کنید و از خدمات حرفه‌ای این مرکز بهره مند شوید.