داشتن لبخندی زیبا و دندان‌های مرتب، نه تنها بر جذابیت ظاهری فرد تاثیر می‌گذارد، بلکه نقش مهمی در سلامت دهان و دندان و افزایش اعتماد به نفس ایفا می‌کند. ارتودنسی دندان ثابت، یکی از رایج‌ترین و موثرترین روش‌های درمانی در علم ارتودنسی است که به منظور اصلاح ناهنجاری‌های دندانی و فکی به کار می‌رود. این روش با استفاده از ابزارهای ثابت که به طور موقت به دندان‌ها متصل می‌شوند، نیروی ملایم و مستمری را برای حرکت دادن دندان‌ها به موقعیت صحیح اعمال می‌کند. در این مطلب از کلینیک مهر شریعتی به بررسی ارتودنسی ثابت، انواع آن، مراحل درمان، مزایا و معایب، هزینه و پاسخ به سوالات متداول در این زمینه خواهیم پرداخت.
ارتودنسی ثابت چیست؟
ارتودنسی ثابت، روشی درمانی است که در آن براکت‌ها به سطح دندان‌ها چسبانده می‌شوند و توسط سیم‌های ارتودنسی به یکدیگر متصل می‌گردند. این مجموعه ثابت، نیروی کنترل‌شده‌ای را به دندان‌ها وارد می‌کند و به مرور زمان باعث حرکت آن‌ها به موقعیت مطلوب می‌شود. از آنجایی که این دستگاه به طور ثابت به دندان‌ها متصل است و توسط بیمار قابل برداشتن نیست، به آن ارتودنسی ثابت گفته می‌شود. این روش برای درمان طیف گسترده‌ای از مشکلات دندانی و فکی، از جمله نامرتبی دندان‌ها، فاصله بین دندان‌ها، چرخش دندان‌ها، و مشکلات بایت کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی دندان روکش شده
با انواع ارتودنسی ثابت آشنا شوید
ارتودنسی ثابت دارای انواع مختلفی است که هر کدام بسته به شرایط بیمار و ترجیحات او مورد استفاده قرار می‌گیرند. آشنایی با این انواع می‌تواند به شما در انتخاب بهترین گزینه کمک کند.
براکت‌های فلزی
این نوع براکت‌ها رایج‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین نوع ارتودنسی ثابت هستند. براکت‌های فلزی از جنس استیل ضد زنگ ساخته شده‌اند و بسیار بادوام و موثر در حرکت دادن دندان‌ها هستند. اگرچه ظاهر آن‌ها ممکن است برای برخی افراد چندان مطلوب نباشد، اما همچنان یک انتخاب محبوب به شمار می‌روند.
براکت‌های سرامیکی
این براکت‌ها از مواد سرامیکی همرنگ دندان ساخته می‌شوند و به همین دلیل نسبت به براکت‌های فلزی کمتر دیده می‌شوند. براکت‌های سرامیکی گزینه مناسبی برای افرادی هستند که به زیبایی ظاهری خود در طول درمان اهمیت می‌دهند. با این حال، ممکن است کمی گران‌تر از براکت‌های فلزی باشند و احتمال لک شدن آن‌ها در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان وجود دارد.
براکت‌های لینگوال
در این روش، براکت‌ها به سطح داخلی دندان‌ها (سمت زبان) متصل می‌شوند و از بیرون دیده نمی‌شوند. ارتودنسی لینگوال یک گزینه بسیار عالی برای افرادی است که می‌خواهند درمان ارتودنسی آن‌ها کاملاً نامرئی باشد. با این حال، این روش معمولاً گران‌تر است و ممکن است در ابتدا باعث ناراحتی و مشکل در تکلم شود. متاسفانه در حال حاضر عکس ارتودنسی ثابت لینگوال به دلیل پیچیدگی‌های فنی و هزینه بالا، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
براکت‌های لیگاتور
این براکت‌ها دارای مکانیسم خاصی هستند که سیم ارتودنسی را بدون نیاز به کش‌های پلاستیکی یا فلزی در جای خود نگه می‌دارد. براکت‌های خود-لیگاتور می‌توانند اصطکاک بین سیم و براکت را کاهش داده و در نتیجه ممکن است درمان را کمی سریع‌تر و با ناراحتی کمتری پیش ببرند.
کدام براکت در ارتودنسی ثابت زیباتر دیده می‌شود؟
برای افرادی که زیبایی ظاهری در طول درمان ارتودنسی برایشان اهمیت زیادی دارد، براکت‌های سرامیکی و ارتودنسی لینگوال بهترین گزینه‌ها محسوب می‌شوند. براکت‌های سرامیکی به دلیل همرنگ بودن با دندان‌ها، به طور قابل توجهی کمتر از براکت‌های فلزی دیده می‌شوند. ارتودنسی لینگوال نیز به طور کامل نامرئی است زیرا براکت‌ها در پشت دندان‌ها قرار می‌گیرند. با این حال، باید توجه داشت که هزینه ارتودنسی لینگوال معمولاً بیشتر از سایر روش‌ها است.
مراحل درمان ارتودنسی ثابت
درمان ارتودنسی ثابت معمولاً شامل چندین مرحله است که با معاینه و طرح درمان آغاز می‌شود و با برداشتن دستگاه و استفاده از نگهدارنده‌ها به پایان می‌رسد.
معاینه و طرح درمان
در اولین جلسه، متخصص ارتودنسی به طور کامل دندان‌ها و فک شما را معاینه می‌کند. ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر، نیاز به تهیه رادیوگرافی و قالب‌گیری از دندان‌ها باشد. بر اساس نتایج این معاینات، طرح درمان اختصاصی شما تعیین می‌شود و متخصص ارتودنسی در مورد نوع براکت، طول درمان و هزینه با شما صحبت خواهد کرد.
آماده‌سازی دندان‌ها
قبل از نصب براکت‌ها، دندان‌ها باید کاملاً تمیز و خشک باشند. ممکن است نیاز به جرم‌گیری و یا ترمیم دندان‌های پوسیده باشد.
نصب براکت‌ها
در این مرحله، متخصص ارتودنسی با استفاده از چسب مخصوص، براکت‌ها را به سطح هر دندان می‌چسباند. این فرآیند معمولاً بدون درد است.
قرار دادن سیم ارتودنسی
پس از نصب براکت‌ها، سیم ارتودنسی از میان شیارهای براکت‌ها عبور داده شده و با استفاده از کش‌های پلاستیکی یا فلزی یا مکانیسم خود-لیگاتور در جای خود محکم می‌شود.
ویزیت‌های دوره‌ای
در طول درمان، شما باید به طور منظم (معمولاً هر ۴ تا ۸ هفته یکبار) به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا وضعیت دندان‌ها بررسی شود و تنظیمات لازم روی سیم‌ها و براکت‌ها انجام گیرد. در هر جلسه، ممکن است سیم‌ها تعویض شوند یا تغییراتی در آن‌ها ایجاد شود تا نیروی مناسب برای حرکت دندان‌ها اعمال گردد.
برداشتن براکت‌ها
پس از اتمام دوره درمان و قرارگیری دندان‌ها در موقعیت مطلوب، براکت‌ها با استفاده از ابزار مخصوص از سطح دندان‌ها جدا می‌شوند. این فرآیند نیز بدون درد است.
استفاده از نگهدارنده‌ها (ریتینرها)
پس از برداشتن براکت‌ها، دندان‌ها تمایل دارند به موقعیت قبلی خود بازگردند. برای جلوگیری از این اتفاق، استفاده از نگهدارنده‌ها (ریتینرها) ضروری است. نگهدارنده‌ها می‌توانند ثابت (سیمی که به پشت دندان‌ها چسبانده می‌شود) یا متحرک (پلاک‌های شفاف یا سیمی که بیمار می‌تواند آن‌ها را از دهان خارج کند) باشند. مدت زمان استفاده از نگهدارنده‌ها توسط متخصص ارتودنسی تعیین می‌شود و معمولاً در ابتدا به صورت تمام وقت و سپس به تدریج کاهش می‌یابد.
ارتودنسی ثابت چه مدت زمانی طول می‌کشد؟
مدت زمان درمان ارتودنسی ثابت به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- هرچه مشکلات دندانی پیچیده‌تر باشند، مدت زمان درمان طولانی‌تر خواهد بود.
- برخی از روش‌ها ممکن است به زمان بیشتری نسبت به سایر روش‌ها نیاز داشته باشند
- رعایت بهداشت دهان و دندان، حضور منظم در جلسات درمان و استفاده صحیح از دستگاه‌ها نقش مهمی در تسریع روند درمان دارد.
- درمان ارتودنسی در سنین پایین‌تر معمولاً سریع‌تر پیش می‌رود زیرا استخوان فک هنوز در حال رشد است.
به طور کلی، طول درمان ارتودنسی ثابت می‌تواند از ۶ ماه تا ۳ سال یا بیشتر متغیر باشد. متخصص ارتودنسی پس از معاینه و بررسی شرایط شما، تخمین دقیق‌تری از طول درمان ارائه خواهد داد.
هزینه ارتودنسی ثابت در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
قیمت ارتودنسی ثابت دو فک ۱۴۰۴، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های افرادی است که قصد انجام این درمان را دارند. هزینه ارتودنسی ثابت به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:
- براکت‌های فلزی معمولاً ارزان‌ترین و براکت‌های لینگوال گران‌ترین هستند. براکت‌های سرامیکی و خود-لیگاتور نیز در بازه قیمتی بین این دو قرار می‌گیرند.
- هرچه مشکلات دندانی و فکی بیمار پیچیده‌تر باشد و نیاز به مراحل درمانی بیشتری وجود داشته باشد، هزینه درمان نیز افزایش می‌یابد.
- درمان‌های طولانی‌تر معمولاً هزینه بیشتری در بر دارند.
- هزینه ارتودنسی ممکن است در مناطق مختلف و بسته به تخصص و تجربه ارتودنتیست متفاوت باشد.
- هزینه‌های مربوط به معاینات اولیه، رادیوگرافی، قالب‌گیری و نگهدارنده‌ها نیز باید در نظر گرفته شود.
برای اطلاع دقیق از قیمت ارتودنسی ثابت دو فک ۱۴۰۴، توصیه می‌شود با متخصصین کلینیک مهر شریعتی مشورت کرده و از آن‌ها برآورد هزینه دریافت کنید. بسیاری از کلینیک‌های ارتودنسی، طرح‌های پرداخت اقساطی نیز ارائه می‌دهند که می‌تواند به کاهش بار مالی بیماران کمک کند.
فرق ارتودنسی ثابت و متحرک چیست؟
ارتودنسی ثابت و متحرک دو روش متفاوت برای اصلاح ناهنجاری‌های دندانی هستند که تفاوت‌های اساسی در نحوه عملکرد و کاربرد دارند.
ارتودنسی ثابت
همانطور که گفته شد، در این روش براکت‌ها به طور دائم به دندان‌ها متصل می‌شوند و بیمار نمی‌تواند آن‌ها را از دهان خارج کند. ارتودنسی ثابت برای درمان طیف گسترده‌ای از مشکلات پیچیده دندانی و فکی مناسب است و امکان اعمال نیروهای دقیق و کنترل‌شده بر روی دندان‌ها را فراهم می‌کند.
ارتودنسی متحرک
در این روش، از پلاک‌ها یا دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که بیمار می‌تواند آن‌ها را در طول روز از دهان خارج کند و دوباره قرار دهد. ارتودنسی متحرک معمولاً برای درمان مشکلات خفیف‌تر دندانی یا به عنوان درمان نگهدارنده پس از ارتودنسی ثابت مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، برخی از دستگاه‌های متحرک می‌توانند در سنین پایین برای هدایت رشد فک به کار روند.
انتخاب بین ارتودنسی ثابت و متحرک بستگی به نوع و شدت مشکل دندانی، سن بیمار و نظر متخصص ارتودنسی دارد.
کدام نوع براکت در ارتودنسی ثابت بهتر است؟
انتخاب نوع براکت به عوامل مختلفی از جمله نیازهای درمانی بیمار، بودجه و ترجیحات زیبایی شناختی او بستگی دارد. متخصص ارتودنسی پس از بررسی وضعیت دندان‌ها و فک شما، و با در نظر گرفتن اولویت‌های شما، می‌تواند بهترین نوع براکت را برایتان پیشنهاد دهد.
آیا ارتودنسی ثابت یک فک امکان پذیر است؟
بله، در برخی موارد خاص، ارتودنسی ثابت تنها برای یک فک امکان‌پذیر است. این حالت معمولاً زمانی در نظر گرفته می‌شود که مشکل اصلی دندانی تنها در یک فک وجود داشته باشد و رابطه بین دو فک مناسب باشد یا نیاز به اصلاح جزئی داشته باشد. با این حال، در بسیاری از موارد، برای دستیابی به یک بایت صحیح و هماهنگی کامل بین دندان‌های فک بالا و پایین، درمان هر دو فک ضروری است. متخصص ارتودنسی پس از معاینه دقیق، تعیین خواهد کرد که آیا درمان ارتودنسی یک فک برای شما مناسب است یا خیر.
ارتودنسی ثابت نامرئی به چه صورت است؟
ارتودنسی ثابت نامرئی معمولاً به ارتودنسی لینگوال (براکت‌های زبانی) اشاره دارد، زیرا در این روش براکت‌ها در پشت دندان‌ها قرار می‌گیرند و از بیرون دیده نمی‌شوند. براکت‌های سرامیکی نیز به دلیل همرنگ بودن با دندان‌ها، تا حد زیادی نامحسوس هستند و می‌توان آن‌ها را نوعی ارتودنسی با قابلیت دیده شدن کمتر در نظر گرفت. با این حال، ارتودنسی لینگوال تنها روشی است که به طور کامل از دید پنهان است.
سخن پایانی
ارتودنسی ثابت یک روش درمانی موثر و کارآمد برای اصلاح ناهنجاری‌های دندانی و فکی و دستیابی به لبخندی زیبا و سالم است. با وجود انواع مختلف براکت‌ها و پیشرفت‌های تکنولوژی در این زمینه، امروزه گزینه‌های متنوعی برای افراد با نیازها و ترجیحات مختلف وجود دارد. اگر به دنبال بهبود طرح لبخند و سلامت دهان و دندان خود هستید، مشورت با یک متخصص ارتودنسی می‌تواند اولین و مهم‌ترین گام در این مسیر باشد. به یاد داشته باشید که صبر و همکاری شما در طول دوره درمان، نقش بسزایی در موفقیت نهایی خواهد داشت.
آیا ارتودنسی ثابت درد دارد؟
در طول مراحل نصب براکت‌ها معمولاً دردی احساس نمی‌شود. پس از نصب و در جلسات تنظیم سیم‌ها، ممکن است برای چند روز احساس ناراحتی و فشار در دندان‌ها وجود داشته باشد که با مصرف مسکن‌های معمولی قابل کنترل است. به مرور زمان، این ناراحتی کاهش می‌یابد و دندان‌ها به وجود براکت‌ها عادت می‌کنند.
چگونه باید در طول درمان ارتودنسی ثابت از دندان‌های خود مراقبت کنم؟
رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی ثابت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. شما باید به طور منظم و دقیق دندان‌های خود را مسواک بزنید و از نخ دندان و مسواک‌های مخصوص ارتودنسی برای تمیز کردن اطراف براکت‌ها و زیر سیم‌ها استفاده کنید.
آیا بعد از برداشتن براکت‌ها، دندان‌ها دوباره نامرتب می‌شوند؟
احتمال بازگشت دندان‌ها به موقعیت قبلی وجود دارد، به همین دلیل استفاده از نگهدارنده‌ها پس از برداشتن براکت‌ها بسیار مهم است. متخصص ارتودنسی دستورالعمل‌های دقیقی در مورد نحوه و مدت زمان استفاده از نگهدارنده‌ها به شما خواهد داد.